Φίλιππος Δημητρίου, 3^η τάξη

Πρόσφατα στις ειδήσεις πρωτοάκουσα για τη Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη και τη μετατροπή της, μετά από επιθυμία του Τούρκου προέδρου, από μουσείο σε τζαμί. Μέσω της μικρής οθόνης είδα εικόνες με ανθρώπους από όλο τον κόσμο να διαμαρτύρονται λέγοντας ότι η τουρκική κυβέρνηση πρέπει να σεβαστεί αυτό το μοναδικό μνημείο της UNESCO, το οποίο από το 1947 λειτουργούσε ως μουσείο. Ομολογουμένως αυτό μου εξήψε την περιέργεια για το ποια είναι η Μονή της Χώρας για χάρη της οποίας ολόκληρος ο κόσμος ξεσηκώθηκε.

Με λίγο ψάξιμο στο διαδίκτυο ανακάλυψα πως πρόκειται για μια εκκλησία του 6ου αιώνα, η οποία λόγω των περίτεχνων τοιχογραφιών της και των ψηφιδωτών με τα έντονα χρώματα θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά δημιουργήματα της βυζαντινής τέχνης. Μάλιστα, μια ιστορικός αναφερόμενη στα ψηφιδωτά της Μονής ανέφερε το εξής εκπληκτικό: «Ακόμα και αν μόνο η Μονή της Χώρας ήταν ο μοναδικός επιζών βυζαντινός ναός, θα καταλαβαίναμε και πάλι πόσο λαμπρός ήταν ο πολιτισμός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας». Τώρα αυτά τα λαμπρά ψηφιδωτά είναι σκεπασμένα με κουρτίνες που απεικονίζουν μάρμαρα, με αποτέλεσμα να γίνονται ακόμη πιο εύθραυστα και αυτό το χρυσό κομμάτι της ιστορίας να κινδυνεύει να χαθεί. Καμαρωτοί, οι Τούρκοι Μουσουλμάνοι σηκώνουν τη σημαία τους μέσα στη Μονή και προσεύχονται ακριβώς κάτω από την τοιχογραφία του Χριστού. Το άδικο νιώθω να με πνίγει. Γιατί το κάνουν αυτό; Τους έλειψαν τα τζαμιά;

Δυστυχώς, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η τουρκική κυβέρνηση έδειξε έλλειψη σεβασμού προς την ιστορία και τη χριστιανική θρησκεία. Τρανό παράδειγμα η Αγιά Σοφιά της Κωνσταντινούπολης που προσφάτως μετατράπηκε και αυτή από μουσείο σε τζαμί. Άλλο παράδειγμα από την πρόσφατη ιστορία είναι οι αμέτρητες εκκλησίες στα κατεχόμενα που λεηλατήθηκαν ανελέητα, τα εικονοστάσιά τους και οι καμπάνες τους κλάπηκαν, οι σπουδαίες τοιχογραφίες τους  καταστράφηκαν. Μερικές μετατράπηκαν σε τζαμιά, άλλες σε στάβλους, άλλες σε ξενοδοχεία και άλλες αφέθηκαν να καταστραφούν με το πέρασμα του χρόνου. Παραδείγματα είναι η Μονή Αρχαγγέλου Αντιφωνητού του χωριού Καλογραία, ο Ναός του Αγίου Θεμωνιανού της Λύσης και άλλες αμέτρητες εκκλησίες. Μάλιστα κατέστρεψαν τους σταυρούς των τάφων και κομμάτιασαν τις ταφόπλακες των νεκρών.

Όλα αυτά συμβαίνουν, ενώ συντηρούνται ακόμα τα τζαμιά τους στις ελεύθερες περιοχές και επιτρέπεται να γιορτάζουν το Ραμαζάνι στο Χαλά Σουλτάν Τεκκέ της Λάρνακας. Σας ρωτάω λοιπόν, αγαπητοί φίλοι μουσουλμάνοι, πώς θα νιώθατε αν μετατρεπόταν το τέμενος Χαλά Σουλτάν Τεκκέ σε εκκλησία; Ακριβώς το ίδιο πράγμα νιώθουμε και εμείς για τη Μονή της Χώρας, την Αγιά Σοφιά, τον Άγιο Θεμωνιανό και για όλα τα άλλα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς που καταστράφηκαν. Φυσικά η λύση δεν είναι ούτε να μετατρέψουμε το Χαλά Σουλτάν Τεκκέ σε εκκλησία ούτε τη Μονή της Χώρας σε τζαμί. Η λύση είναι ο σεβασμός όλων των πολιτισμών που πέρασαν από τα μέρη μας και η προσπάθεια να διατηρήσουμε την ιστορία, είτε αυτή εξυπηρετεί την εικόνα που θέλουμε να πουλήσουμε είτε όχι.

Η Κωνσταντινούπολη ήταν η πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία άφησε αμέτρητα σπουδαία μνημεία στην Πόλη. Έτσι ήταν και προηγουμένως πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η οποία επίσης άφησε σπουδαία μνημεία, όπως τη Μονή της Χώρας. Όλα αυτά τα μνημεία, εκκλησιές και τζαμιά συνεισφέρουν στη μοναδικότητα της Πόλης, δείχνοντας σε όλους τους περαστικούς την ξεχωριστή ιστορία της. Επομένως, προσπαθώντας να μετατρέψεις ένα σπουδαίο μνημείο του τόπου σου σε κάτι άλλο, είναι λες και προσπαθείς βίαια να σβήσεις ένα κομμάτι από την ιστορία του, στερώντας του τη δικιά του ομορφιά. Οι πρακτικές αυτές κατέστρεψαν ανά τους αιώνες πολλά μοναδικά μνημεία. Αλίμονο αν στον 21^ο αιώνα επιστρέψουμε σε αυτές τις οπισθοδρομικές επιλογές.

Ακριβώς για όλους αυτούς τους λόγους, αγαπητέ φίλε μουσουλμάνε, θα ήθελα να σε δω να διαμαρτύρεσαι έξω από τη Μονή της Χώρας και να αντιστέκεσαι στη μετατροπή της σε τζαμί. Με τον ίδιο τρόπο, αν μια μέρα η δική μου κυβέρνηση αποφασίσει κάτι αντίστοιχο για το Χαλά Σουλτάν Τεκκέ, θα ήθελα να βρω κι εγώ ο χριστιανός το θάρρος να διαμαρτυρηθώ έξω από το τέμενος και να αντισταθώ στη μετατροπή του σε εκκλησιά. Γιατί όταν οι πολιτικοί παίρνουν λανθασμένες αποφάσεις, έχουμε καθήκον να υψώνουμε το ανάστημά μας.